دماسنجی ایزوتوپی و بازسازی تغییرات اقلیمی گذشته با استفاده از شواهد پالئوپدولوژیک در بخش شرقی حوضه زاینده رود، اصفهان

چکیده      پدیده های گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی در سال های اخیر شدت گرفته و به یک چالش جهانی تبدیل شده است. شناخت تغییرات اقلیمی گذشته در پیش بینی نوسانات اقلیمی آینده دارای اهمیت است. هدف از این پژوهش کاربرد شواهد پالئوپدولوژیک جهت بازسازی کیفی و کمی پارامترهای اقلیمی گذشته در مناطق خشک شرق اصفهان است.منطقه مورد مطالعه در فاصله حدود 50 کیلومتری شرق اصفهان قرار گرفته و دارای اقلیم خشک و شدیداٌ فصلی از لحاظ دما و بارش ااست. مورفولوژی خاک های مورد مطالعه پیشنهاد میکند رژیم اقلیمی گذشته منطقه شرق اصفهان بصورت فصلی با بارش زمستانه و تابستان های گرم و خشک همراه با میانگین سالانه بارش حدود 3 تا 4 برابر مقادیر فعلی (برای افق های کلسیک) و تا 6 برابر مقادیر فعلی (برای افقهای آرجیلیک) بوده است. بازسازی دماهای گذشته با استفاده از ایزوتوپ های اکسیژن در کربنات های پدوژنیک هم نشانگر تشکیل این کربنات ها در محیطی سردتر (دوره های یخچالی) نسبت به شرایط فعلی است. بازسازی دماهای گذشته پیشنهاد می دهد کربنات ها در مخروطه افکنه ها در محیطی با میانگین دمای سالانه حدود 6 درجه و در لندفرم رلیکت (فلات) با میانگین دمای سالانه حدود 2تا 3 درجه کمتر از شرایط فعلی تشکیل شده اند. ناهمگونی اقلیمی طی دوره های یخچالی در مرکز و شمال ایران مشاهده می شود.بنظر میرسد فعالیت های سیستم های پرفشار سیبری و جنب حاره ای در این مورد موثر بوده است.